Auloron

Auloron

Entrevistaire: Rafèu Sichel Bazin

Participant 1:
—Nom: Miquèu Casaucau
—Profession: Montaire d'elicoptèrs retirat
—Luòc de naissença: Buziet (Pirenèus Atlantics / Pyrénées Atlantiques - 64)
—Edat: 71

Tèma: Cossí se fa que parla bearnés

Durada: 4:03 min

PARTICIPANT 1: N'èi pas nat merite de parlar... bearnés, pr'amor que l'èi aprés abans d'aprene lo francés. Que parlavi lo bearnés abans d'aprene lo francés, qu'èra... qu'èra pendent la guèrra... E pendent la guèrra, que... qu'èra "enterdit" de parlar... sustot bearnés, que... Enfin, n'èi pas, e... qu'ei dempús après la revolucion, aquerò. [tos] Mès, e... tot çò qu'ei "enterdit" en França, que... que... qu'ensajam de har... de passar per dessús l'"enterdit", sustot! E... lo mèn pair que m'avè dit: [0:30] "Aprén-te lo... bearnés, que l'aprenes..." - Pr'amor que'ns hasèm punir, a l'escòla. Quan parlàvam e... be... francés, que, quan parlàvam bearnés a la cort de recreacion, la regenta o lo regent que disè: "Ò! Vse cau pas parlar!" E es, e... Mèi ens disè de pas parlar, mèi que'n parlàvam. E... lo... lo pair, lo mèn pair, que'm digó: "E... Parla bearnés, pr'amor lo francés que'u saberàs tostemp, pro lèu, e que'u saberàs enqüèra mèi plan que... [1:00] que un qui... qui comença a parlar francés. Pr'amor, e... E tà l'ortographe qu'ei hèra bon de... de començar a parlar bearnés, que... que vas véder!" E qu'avè "reson", e que nse sèm apercebuts de... qu'èra vertat, qu'èra... pr'amor d'aquerò que adara tanben, tà qu'èi... qu'èi aderat a las calandretas, qu'èi las mèn... e... las mèns petitas hilhas qui son a la calandreta, e... E la... a las mèns hilhas... las mèns hilhas que parlan tanben e... bearnés, que las èi apresas e... [1:30] petitas enlà. Pr'amor qu'èi ua hemna, ne parla pas bearnés, alavetz qu'èi avut de... d'aprene... lo bearnés, qu'èi avut d'ensistar tà que... las mèns hilhas que'n parlen, que. Voilà.

ENTREVISTAIRE: Mmm. Amb las petitas filhas tanben parlas e...

PARICIPANT 1: Las petitas hilhas tanben que'n parlan.

ENTREVISTAIRE: Òc.

PARICIPANT 1: Que'n parlan, e que'n parlan hèra plan, pr'amor a la calandreta, que... qu'aprenen e... plan lo bearnés! N'ei pas e... n'ei pas l'occitan, mès enfin, l'occitan, [...] perque ei pas... que parlan bearnés! L'occitan, lo bearnés, bon, jo que soi en faça de quauqu'un qui parla... [2:00] qui parla l'occitan e que'u compreni hèra plan!

[rires]

PARICIPANT 1: E voilà...

ENTREVISTAIRE: Mès lo bearn... lo bearnés tanben es occitan, es simplament que ieu ne parli un autre!

PARICIPANT 1: Oui! oui! Que i a... [...] quauquas e... las intonacions, son pas las mèmas, tot aquerò, mès... que si... si... que si compren hèra hèra plan, quand-mèma. Sèi pas, e... i a pas granda granda diferéncia, que! E voilà, e... Sinon, e... sinon, com disi, è, n'ei pas e... Lo merite, n'èi pas, jo! Eths que n'an mèi, lo merite, [2:30] los qui aprenen... Jo que'n parlavi, com disi, que repeti, mès que parlavi... lo bearnés abans de parlar francés. Voilà. Sèi pas si...

ENTREVISTAIRE: E las... las petitas filhas, sabon escriure tanben, non?

PARICIPANT 1: A! Òc! Tandís que voilà! Jo, ne... Jo non sèi pas escríver! Que parli fonetic... que parli, non sèi pas escríver. Adara, que'm... que hèi progrès -au mèn atge, adara, a soassanta-dètz ans, que hèi progrès!- pr'amor qu'apreni, que hèi léger las petitas hilhas, que las hèi... [3:00] las hèi léger tot ser, e qu'apreni a léger, e mèma, drin a escríver! Lo... lo... a... es... causas... ei ua causa que n'avè pas jamèi hèit! N'avè pas jamèi hèit, pr'amor nosauts que'u parlàvam, mès ne... ne sabem pas escríver, ne sabem pas la "conjugueson"... deu bearnés, tandís qu'adara, la coneishi pas tot quand-mèma, mès qu'èi hèit pas mau de progrès tà... tà... mèma tà l'escríver! Que sèi que lo L e lo H que's ditz lh, e... enfin, trucs atau, que! Abans n'ac sabí pas, abans que... que parlavi atau shens e... shens conéisher arren, que... shens... [3:30] que parlavi pr'amor que... que... los... los mèns e... los anciens que m'an aprés atau, que. Mès... E tandís qu'adara que... que van... que mèi lèu mèma tà l'escòla, que'u saben escríver! [rire] E voilà! E las petitas hilhas que'm regali de... de... de las enténer parlar, e en pus de las enténer, que las hèi léger, e que hèi de grans progrès tà léger tanben, pr'amor que las corrigi, mèma, "B A: ba"! E voilà, ei pas, e... [4:00] Qu'ei atau.